accessibility.sr-only.opening-hours-term

Oz

serrà

Uras d'avertura

Museum, butia e bistro

  • openinghours.days.long.tuesday Avert fin openinghours.days.long.wednesday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.thursday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.friday Avert fin openinghours.days.long.sunday openinghours.openfromto.long

Biblioteca

  • openinghours.days.long.tuesday Avert fin openinghours.days.long.wednesday openinghours.and openinghours.days.long.friday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.thursday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.saturday Avert fin openinghours.days.long.monday serrà

Uras d'avertura spezialas

  • Tag der Arbeit 01.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Auffahrt 09.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Pfingsten 19.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Pfingstmontag 20.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Internationaler Museumstag 26.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Nationalfeiertag 01.08.2024 openinghours.openfromto.long

  • Lange Nacht der Museen 07.09.2024 openinghours.openfromto.long

  • Lange Nacht der Museen 08.09.2024 openinghours.openfromto.long

  • Knabenschiessen 09.09.2024 serrà

accessibility.openinghours.special_opening_hours.link

Mussar tut

Oz

serrà

Uras d'avertura

Museum, butia e bistro

  • openinghours.days.long.tuesday Avert fin openinghours.days.long.wednesday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.thursday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.friday Avert fin openinghours.days.long.sunday openinghours.openfromto.long

Biblioteca

  • openinghours.days.long.tuesday Avert fin openinghours.days.long.wednesday openinghours.and openinghours.days.long.friday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.thursday openinghours.openfromto.long

  • openinghours.days.long.saturday Avert fin openinghours.days.long.monday serrà

Uras d'avertura spezialas

  • Tag der Arbeit 01.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Auffahrt 09.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Pfingsten 19.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Pfingstmontag 20.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Internationaler Museumstag 26.05.2024 openinghours.openfromto.long

  • Nationalfeiertag 01.08.2024 openinghours.openfromto.long

  • Lange Nacht der Museen 07.09.2024 openinghours.openfromto.long

  • Lange Nacht der Museen 08.09.2024 openinghours.openfromto.long

  • Knabenschiessen 09.09.2024 serrà

accessibility.openinghours.special_opening_hours.link

Mussar tut

accessibility.sr-only.body-term

Ditgas da las Alps

Museum naziunal a Turitg | 16.12.2022 - 23.4.2023
publitgà al 14.12.2022

La Blüemlisalp, Guglielm Tell, la Punt dal Diavel - il territori alpin svizzer posseda in grond stgazi da ditgas. Intginas da quellas vegnan ussa raquintadas en il Museum naziunal svizzer a Turitg.

Nua che poppas da lain daventan vivas, pastgiras fritgaivlas sa transfurman en deserts crappus u ina dunna cumpara sco animal, là è il mund da las ditgas. Cuntrari a las paraulas vegnan quests raquints resentids sco «vairs», perquai che las ditgas èn adina colliadas cun lieus reals. Las ditgas istoricas paran particularmain «vairas»: persunas da l'istorgia che han existì per propi u supponidamain cumparan en lieus reals. In dals pli enconuschents exempels è la ditga da Tell che sajetta il mail giu dal chau da ses figl. L'istorgia che deriva oriundamain dal mund da ditgas nordic è vegnida adattada perfetgamain a las circumstanzas da la Svizra Centrala ed è sa sviluppada cun il temp ad in mitus da liberaziun impurtant. Guglielm Tell era in erox engraziaivel: el era adattà per rebellar cunter ils regents, per mussar la necessitad da l'atgna independenza u per rinforzar il curaschi da far resistenza. Pli tard è Tell vegnì stilisà a l'erox naziunal e ses balester è daventà il sigil da qualitad da products federals.  

L'emprim che ha scrit l'istorgia da Guglielm Tell è stà Hans Schriber. Il scrivant da la Sursilvania ha eternisà l'erox legendar il 1470 en l'uschenumnà «Cudesch alv da Sarnen». In'autra ditga enconuschenta è vegnida nudada var 250 onns pli tard. Il medi e perscrutader da la natira Johann Jakob Scheuchzer ha publitgà il 1707 la ditga da la Blüemlisalp. In signun vanitus e sfarlattus viva en abundanza sin sia alp fritgaivla, entant ch'ils umans en la val endiran fom. Ma el na parta betg sia bainstanza e fa schizunt beffas da la populaziun desperada da la val. Sco chasti sa transfurma l'alp prosperaivla en in desert da crappa e glatsch. La ditga è da chattar en differentas variaziuns en l'entir territori alpin ed aveva gia per Scheuchzer ina funcziun educativa.

Independentamain da la vardaivladad fascineschan las ditgas ils umans fin oz. E cura che las sumbrivas vegnan pli lungas e sa transfurman andetgamain en il diavel u cura ch'il dutg alpin rampluna e fracassa sco in dragun che sa precipitescha a val, pon ins s'imaginar fitg bain pertge ch'ils umans avevan tema pli baud.

Fotos

Sgrafit cun dragun e Melusina, Cinuos-chel (GR)

La ditga da Melusina è naschida l'entschatta dal 15avel tschientaner. Melusina, che sa mida mintga sonda en ina serp, marida Raymond de Poitiers sut ina cundiziun: el na la dastga mai vesair la sonda. El rumpa il tabu e Melusina svanescha sco dragun sgulant.

Foto: Christian & Hans Meisser © Fototeca dal DRG

Maletgs da ditgas alpinas, La poppa da la pastriglia, Hans Jörg Leu, 2020

Da spira lungurella e levsenn zambregian ils pasters ina poppa. Els pavlan ella cun chaschiel e groma, giogan e baterlan cun ella – e maldovran ella. Nunspetgadamain daventa la poppa viva. Ella prenda vendetga d'in dals signuns, mazza el e rasa ora sia pel sin il tetg.

© Hans Jörg Leu, Baden

Las strias fan l'aura, Michael Greyff, 1489

La cardientscha en il striegn da l'aura tanscha lunsch enavos ed è in punct d'accusaziun frequent er en ils process da strias dal 15avel fin 18avel tschientaner. En las ditgas dals pajais alpins è la stria da l'aura responsabla per lavinas, bovas, crudadas da crappa u torrents che van suror.

ALBERTINA, Vienna

Tapeta che represchenta la Punt dal Diavel, ca. 1820 – 1825

Ditgas da punts dal diavel datti en l'entir territori europeic. Per il solit vul il diavel in'olma per ses servetschs. Qua cugliunan ils Uranais il diavel cun chatschar in buc-chaura sur la punt, uschia ch'il diavel survegn mo l'olma da quel.

Museum naziunal svizzer

Vue du fameux Pont du Diable, Christian von Mechel (1737 – 1817), ca. 1790

La Punt dal Diavel era er in motiv popular da maletgs da cuntradas destinads ad in public turistic. La gronda impurtanza dal Gottard sco via da traffic sa mussa en numerusas represchentaziuns da quella cuntrada.

Museum naziunal svizzer

Tagls da siluetta cun scenas da l'istorgia da Tell, 1820 – 1830

La ditga d'in tiradur che demonstrescha sia independenza d'in regent cun in sajet sin il mail, è derasada oriundamain surtut en l'Europa dal Nord e sin las Inslas Britannicas. Sut il num Guglielm Tell cumpara la ditga per l'emprima giada en Svizra en il «Cudesch alv da Sarnen» e daventa cun il drama da Schiller dal 1804 enconuschenta sur il territori germanofon ora.

Museum naziunal svizzer

Carta postala, Salids da la Punt dal Diavel, 1904

Da la ditga da la Punt dal Diavel datti differentas variaziuns. En intginas vegn il buc-chaura remplazzà tras in chaun ch'ins carmala cun in toc charn sur la punt.

Museum naziunal svizzer

Sennentuntschi

Das bisher einzige bekannte reale Sennentuntschi stammt aus dem Maiensäss Masciadon im Calancatal. Die Figur besteht aus Holz, Stoff und Haar und ist 40 cm hoch. 1986 kam es in die Sammlung des Rätischen Museums in Chur.

Museum naziunal svizzer

Sguard en l'exposiziun.

Museum naziunal svizzer

Sguard en l'exposiziun.

Museum naziunal svizzer

Sguard en l'exposiziun.

Museum naziunal svizzer

Sguard en l'exposiziun.

Museum naziunal svizzer

Sguard en l'exposiziun.

Museum naziunal svizzer

Contact da pressa dal Museum naziunal svizzer

+41 44 218 66 63 medien@nationalmuseum.ch